اندازه گیری مواجه خانوارها با هزینه های کمرشکن سلامت: مطالعه طولی در منطقه ۱۷ تهران

مقدمه: حفاظت مردم در برابر هزینه های بیماری و تأمین عدالت در مشارکت مالی در این هزینه ها از هدف های اصلی نظام های سلامت است. این مطالعه به سنجش و مقایسه درصد خانوارهای مواجه شده با هزینه های کمرشکن سلامت در منطقه 17 تهران در سال های 1382 و 1386 و نیز شناخت عوامل ایجاد کننده این هزینه ها می پردازد. روش کار: در سال1382، 635 خانوار با نمونه گیری خوشه ای انتخاب و پرسش نامه سازمان جهانی بهداشت برای آنان تکمیل شد، در سال 1386 به همان خانه ها مراجعه و اطلاعات 603 خانوار مجدداً جمع آوری گردید؛ هزینه های کمرشکن بر اساس ظرفیت پرداخت خانوار محاسبه و تحلیل عوامل ایجاد کننده این هزینه ها با استفاده از آزمون آماری مربع کای انجام شد. یافته ها: نسبت خانوارهای مواجه شده با هزینه های کمرشکن سلامت از 6/12% در سال 1382 به 8/11% در سال 1386 کاهش یافت که تفاوت معنی دار نبود. مواجهه با هزینه های کمرشکن سلامت با متغیرهای مصرف خدمات سلامت به ویژه خدمات دندان پزشکی و بستری در هر دو سال ارتباط معنادار داشت. بین وجود فرد بالای 65 سال سن و نیازمند مراقبت در خانوار و وضعیت اقتصادی پایین خانوار با مواجه با این هزینه ها در پیمایش 1386 تاثیر معنی دار یافت شد. نتیجه گیری: استفاده از خدمات پرهزینه بستری و دندان پزشکی ضروری، وجود فرد سالمند و نیازمند مراقبت در خانوار و فقر، مواجهه با هزینه های کمرشکن سلامت را افزایش می دهد. این متغیرها بایستی در سیاست های محافظت مالی خانوار مورد توجه قرار گیرند. به نظر می رسد در سال های اخیر تغییر مشخصی در میزان بروز این هزینه ها مشاهده نمی شود.